“ยูเนสโก” ขึ้นทะเบียน “โขนไทย” ครั้งแรกในประวัติศาสตร์

ยูเนสโก ประกาศขึ้นบัญชี ‘Khon, masked dance drama in Thailand’ (การแสดงโขนในประเทศไทย) เป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ อย่างเป็นทางการแล้ว

วันที่ 29 พ.ย. 61 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า จากการประชุมคณะกรรมการระหว่างรัฐบาล เพื่อการสงวนรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ โดยองค์การยูเนสโกจัดขึ้นเป็นครั้งที่ 13 แล้วครั้งนี้กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม เป็นตัวแทนชาวไทย เข้าร่วมประชุมที่สาธารณรัฐมอริเชียส ในฐานะภาคีสมาชิกลำดับที่ 171 พร้อมกับนำศิลปะการแสดง “โขน” ของไทย มาเสนอขึ้นบัญชีเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ เป็นครั้งแรกในประเภทตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ โดยใช้ชื่ออย่างเป็นทางการว่า “Khon, masked dance drama in Thailand” นั้น

ล่าสุด ยูเนสโกประกาศขึ้นบัญชี ‘Khon, masked dance drama in Thailand’ (การแสดงโขนในประเทศไทย) เป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ อย่างเป็นทางการแล้ว นับเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของไทยรายการแรกที่ได้รับการขึ้นทะเบียน

ทั้งนี้ การพิจารณาขึ้นบัญชีโขนไทย เป็นตัวแทนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติครั้งนี้ มีหลักเกณฑ์ 5 ข้อ เช่น เรื่องที่นำเสนอขึ้นบัญชีจะต้องได้รับการส่งเสริม ให้ความสำคัญ กระตุ้นให้เกิดการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น สะท้อนถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมในระดับโลก อีกทั้งต้องเป็นเรื่องที่เกิดจากชุมชน กลุ่ม หรือมีบุคคลที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมอย่างกว้างขวาง ขณะเดียวกัน ต้องเป็นเรื่องที่ถูกขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ในประเทศไทยแล้วด้วย

โดย “โขน” เป็นศิลปะการแสดงที่ได้รับการขึ้นบัญชีเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ แล้ว เมื่อปี พ.ศ. 2552 โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ซึ่งโขนเป็นนาฏศิลป์ชั้นสูงของไทยที่ประกอบด้วยหลายลักษณะที่โดดเด่นเข้าด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องศิลปะการแสดง การร่ายรำ ท่าเต้นออกท่าทางสื่ออารมณ์ความรู้สึก การพากย์เสียง ดนตรีประกอบ การช่างฝีมือ (ผ่านเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย ฉาก) เป็นต้น และยังมีการเรียนการสอน มีการสืบทอดต่อเนื่องทั้งในระบบและนอกระบบการศึกษา เช่น การสอนในสถาบันการศึกษาต่าง ๆ มหาวิทยาลัยต่าง ๆ และหน่วยงานชุมชนต่าง ๆ

ด้วยความครบถ้วน และพร้อมตามเกณฑ์ของ ยูเนสโก “โขน” จึงเป็นมรดกภูมิปัญญาฯ รายการแรกของประเทศไทย ที่ได้รับการนำเสนอ ประจำปี 2561 และแล้ว ช่วงเวลาที่คนไทยรอคอยก็มาถึง เมื่อ “โขน” ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการร่วมระหว่างรัฐบาลของยูเนสโก ครั้งที่ 13 ระหว่างวันที่ 26 พฤศจิกายน – 1 ธันวาคม 2561 ณ สาธารณรัฐมอริเชียส โดยที่ประชุมได้พิจารณา และประกาศขึ้นบัญชี ‘Khon, masked dance drama in Thailand’ (การแสดงโขนในประเทศไทย) เป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ อย่างเป็นทางการในวันนี้

(ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก FB: กรมส่งเสริมวัฒนธรรม)